Nguồn gốc RA ĐỜI của bún bò Huế

Trong số đó có một người thiếu nữ xinh đẹp được nhiều người mến chuộng. Trong lúc mọi người sống bằng nghề canh tác làm ruộng thì thiếu nữ ấy lại miệt mài làm bún. được rất nhiều người mến mộ nhưng cô cũng bị không ít kẻ ganh ghét, đến khi vùng đó bị mất  mùa liên tiếp 3 năm, kẻ xấu bụng tung tin rằng mất mùa là do thần linh quở phạt cô bún đã đem gạo là hạt ngọc của trời “phơi mao ngậm sữa” đem ra mà ngâm, mà chà. mà xát mà nghiền, nát ra để làm bún, thế là người dân nỗi giận , Hội Đồng Thị Tộc cả làng họp và ra lệnh cho Cô phải bỏ nghề làm bún hoặc bị trục xuất khỏi làng. Cô quyết định sống chết với nghề nên đã ra đi.

Với bản chất hiền lành nhân hậu Cô bún được làng ban ấn phép cho lựa chọn hướng đi và cử 5 người thanh niên khỏe mạnh lực lưỡng nhất trong làng đi theo bảo vệ Cô, mỗi thanh niên sẽ cõng cái cối đá làm bún của cô đi một chặng đường cho đến khi đuối sức thì người khác sẽ thay thế cứ thế đoàn người đi về hướng đông chạy theo Sông Bồ  không nghĩ . Nơi người trai làng thứ 5 quỵ xuống với cái cối đá trên vai là làng Vân Cù sau này.

Tại đây Bà Bún đã lập nghiệp và truyền nghề làm bún đời đời qua bao nhiêu biến cố thăng trầm của đất nước và dân tộc Việt Nam.

Người ta thường ví von mềm như bún nhưng cái mền Đông Phương lại là cái dẽo dai bền bỉ để sống còn trên bước đường vạn dặm, “thân gái dặm trường”.  Bà Bún đã vượt hoành sơn để về Huế. Dân Gian có câu –“ Hoành Sơn nhất đái chim về cội, vạn đại dung thân đọi bún bò”- . Ý ví von rằng tuy Bà Bún đã không còn nhưng Bún Huế vẫn còn mãi trong lòng nhân dân.

Gốc gác của một tô bún bò đơn giản nhưng vô cùng ý nghĩa đó là những cọng bún nằm trong tô thịt bò có nước xáo thịt bò mà không có thịt heo.

Con bún (sợi bún) ở Huế được người ta nhào nặn quết vắt bằng tay thế  nên bạn sẽ thấy con bún Huế thường to hơn bún Bắc và bún Nam. Bún phải ngon là bún Thuần, được làm bằng bột gạo pha chút bột lọc với tỷ lệ vừa phải để cho con bún ướt ngon và dai hơn , mà nghe đâu bún Vân Cù ngon là nhờ có nước Sông Bồ chảy ngang trong xanh và ngọt quanh năm đó các bạn .

Chúng ta thường quen với món Bún Bò Giò Heo nổi tiếng,  thế nhưng bún Thuần Huế xưa thì chỉ có bún bò hoặc bún giò được nấu riêng thôi. Nếu bạn ở Huế, chắc hẳn bạn sẽ rất quen thuộc với hình ảnh các anh, các chị với đôi quang gánh trên vai từ tờ mờ sáng. Một đầu là nồi nước lèo đang bốc khói trên lò than, một đầu là rổ bún rau sống, rau chuối , rau muống, rau răm, giá hành và các loại gia vị khác. Tô bún nóng mang hương vị ngọt riêng Huế, cay béo và ngon mê ly, thịt bò được cắt lát mỏng vừa, được ướp gia vị trước khi cho vào nồi xáo, khi thịt  vừa chín người ta cho nó vào nồi nước lèo bún bò. Để nước lèo được  trong sau lần sôi thứ nhất, nỗi bọt thì đổ nước đi nấu lại, người nấu bún bò cho vào nồi một trái thơm gọt bọt hoặc vài muỗng me khô. Trái thơm được sử dụng nhiều hơn vì nó làm cho giò heo mau mềm và vẫn giòn. Làm quen với tô bún bò Huế, bạn sẽ bắt gặp trong tô những miếng bắp chuối cắt lát những cọng  muống xanh, điều đặc biệt là chất chát của chuối sẽ làm xua đi vị ngấy của giò heo khiến cho tô bún trở nên hấp dẫn lôi cuốn và thơm hơn bao giờ hết. Đặc biệt nữa người dân xứ Huế thích ăn ớt trên tô bún bò giò heo của họ bao giờ cũng là một lớp ớt đỏ lóng lánh mỡ.